De kracht van de eenvoud

Een aantal jaren geleden viel me tijdens een vakantie in Cuba op hoe leeg de schappen in de supermarkten daar waren. Het raakte me en het gaf me een tweeslachtig gevoel: in eerste instantie had ik te doen met de Cubaanse huisvrouw, die haar dagelijkse boodschappen bij elkaar moet zien te scharrelen vanuit de schaars gevulde winkel. Wat me nog het meest opviel was dat de chocoladerepen lagen uitgestald in de vitrine bij de kassa als waren het diamanten ringen. Ik moest ervoor plaatsnemen in een speciale rij en als ik geduldig genoeg was kon ik mijn keuze maken uit een bescheiden voorraadje. Kun je het je voorstellen? Neem een gemiddelde Nederlandse Dirk, Bas, Albert of whatever his name is en je kunt kiezen uit minstens 15 merken, waarbij je per merk nog de keuze hebt uit melk, wit, puur, met nootjes, rozijnen, caramel, fudge, butterscotch, praliné, gepofte rijst of Spaanse pepers voor mijn part. Hoe anders is dit in het nog altijd onderdrukte Cuba, waar ik me haast bevoorrecht voelde een stukje chocola aan te mogen wijzen in die imponerende vitrine. Met enige regelmaat denk ik hieraan terug wanneer ik mij in een poging mijn chocoladebehoefte te bevredigen een weg baan door de overdadig gevulde schappen met zoetwaren.

En dan komt het tweede gevoel om de hoek kijken wat ik krijg nadat ik me een voorstelling maak van de doorsnee huisvrouw aldaar. Namelijk rust. Een heerlijke, easy going, allesoverheersende rust. Want laten we eerlijk zijn: niemand wordt toch vrolijk van 25 verschillende soorten shampoos, 15 merken toiletpapier en 36 soorten frisdrank? Alleen al het bekende cola-merk heeft voor elke dag in de week een ander soort cola: regular, light, zero, pure, life, caffeïnevrij, natural en met een beetje geluk smaakt het nog naar cola ook. Dit maakt dat ik op sommige momenten terug verlang naar het simpele bestaan van vroeger: toen ik opgroeide dronk je cola, sinas of 7up en that's it. Appelsientje bestond ook al, net zoals appelsap maar daar hield het wel bij op. Makkelijk toch? Light frisdranken kenden we nog niet, maar daar maalden we ook niet om, want we deden gewoon onze boodschappen te voet of met de fiets in plaats van hele dagen achter de computer te zitten en onze aankopen online te doen. Van de term keuze-stress had nog niemand ooit gehoord en mijn leeftijdsgenoten en ik hebben nooit het gevoel gehad dat we iets tekort kwamen. Mijn ouders hadden in hun kindertijd de luxe niet eens om te kiezen; zij dronken gewoon water met een scheutje ranja. En ook hen heb ik daarover nooit horen klagen.

Oké, ik heb misschien de neiging om een beetje door te slaan, maar ik denk dat er maar weinig mensen vrolijk worden van het overweldigende aanbod wat vandaag de dag op allerlei manieren op ons wordt afgevuurd. Ik ben er inmiddels achter: ik word er niet blij van. Ik geef nog altijd de voorkeur aan gewone melkchocola zonder één of andere bizarre vulling waarvan ik de naam niet eens kan uitspreken en ik drink nog steeds het liefst gewone cola. Al kies ik al zeker 10 jaar voor light, want intussen zit ik natuurlijk ook op m'n luie kont achter de computer om dit stukje te typen. Toegegeven: mijn toiletpapier heb ik het liefst zacht, sterk en met meerdere lagen dus op een aantal fronten zijn we er wel op vooruit gegaan in de loop der jaren. Maar ik hunker soms naar eenvoud. Mijn Tourette-genen zullen er best een bijdrage aan leveren dat ik moeite heb met de overdaad aan prikkels die een gemiddeld supermarktbezoek met zich meebrengt. Maar worden we niet allemaal een klein beetje moe van de onuitputtelijke hoeveelheid keuzes die dagelijks ongevraagd ons bewustzijn binnendringt? Dit vraagt elke dag enorm veel energie en tijd. Tijd, die de Cubaanse huisvrouw doorbrengt in het zonnetje, op haar oude stoeltje voor haar piepkleine huisje. Genietend van de rust en de klanken van de Buena Vista Social Club op de achtergrond. Want doordat de Cubanen zich niet druk hoeven maken om welke shampoo, frisdrank of boter ze moeten kopen, houden ze tijd over om muziek te maken en te genieten van wat echt belangrijk is. Denk daar maar eens aan als je de volgende keer in de rij met wasverzachters stiekem aan alle flesjes staat te ruiken om te bepalen welke de lekkerste is. Of doe alleen ik dat?